Nissewaard

Sinds de invoering van de avondklok afgelopen zaterdag kregen meerdere plaatsen in het land met plunderingen en rellen te maken. Hier is veel schade aangericht aan de openbare ruimte (denk aan station Eindhoven) en privé eigendommen, zoals auto's en winkeletalages. Ook plunderingen werden daarbij niet geschuwd.

De SP in Nissewaard wijst dit geweld categorisch af. Overtreders moeten zich voor het gerecht verantwoorden voor hun daden.

Dit is van belang om de rechtsstaat in Nederland te handhaven, willen als land niet in de situatie waarin niet de staat maar de straat regeert. Onvermijdelijk gaat dan het recht van de sterkste gelden, wat tegen onze kernwaarden van menselijke waardigheid, solidariteit en gelijkwaardigheid indruist.

Het recht om vreedzaam te demonstreren en je mening te uiten is een grondrecht. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, zo valt te lezen in de Volkskrant, niet minder dan een van de fundamenten onder een democratische samenleving. Dit is uiteraard geen vrijbrief voor misdadig gedrag. Niet voor niets stelt de Grondwet de clausule "behoudens de wet" in dergelijke artikelen, iets wat "verdedigers van het vrije woord" nogal eens selectief lijken toe te passen als deze worden aangesproken op (wan)gedrag of woordkeuze.

Om een oud cliché van stal te halen: vrijheid van meningsuiting is niet het recht brand te roepen in een vol theater. Protest tegen (lockdown)maatregelen vormen geen dekmantel om toevlucht te nemen tot geweld of om daartoe op te roepen. En geweld of het oproepen daartoe vormt geen argument voor strengere maatregelen anderzijds, zoals zinspelen op de inzet van het leger. Volgens een woordvoerder van Defensie is het antwoord overigens simpelweg dat militairen niet zijn opgeleid om de-escalerend te handelen.

Al met al lijken de rellen eerder het sluitstuk te zijn van overheidsfalen. In een rechtsstaat ligt per definitie het geweldsmonopolie bij de staat. Het probleem is dat de Nederlandse overheid gezag probeert uit te stralen, maar vleugellam is door Toeslagenaffaire, bijbehorend etnisch profileren en de reeks schandalen van Ruttes partijgenoten Hooijmaijers, Keizer en Van Rey. Minister Grapperhaus verspeelde zijn gezag al door zijn coronablunder vorige zomer. In dit verband passen dan ook de oproepen tot inzet van het leger door Geert Wilders (zelf ex-lid VVD) als afleidingsmanoeuvre dan als gerichte oplossing van problemen waar Nederland voor staat.